Poterhokken presentatie boek en lezingen Landbouwmuseum

Op zondagmiddag 30 oktober vindt de presentatie plaats van een boekwerkje en zijn er lezingen in het Frysk Lânboumuseum, rond het thema Poterhokken.

Dit thema is tot stand gekomen als initiatief van de Afron, in samenwerking met het Fries landbouwmuseum en de boerderijenstichting. 

HISTORISCHE GEBOUWEN BIJ BOERDERIJEN

Bij veel historische boerderijen staan kleinere gebouwen zoals poterhokken, schuren, hooibergen, koetshuizen, stallen, hûskes (stilletjes), stookhokken en varkenshokken die voorheen een belangrijk onderdeel vormden van het boerenbedrijf. Ook bruggetjes, inrijhekken en paardenwaden (in Fryslân zijn er nog drie) kunnen hiertoe worden gerekend. Deze bouwsels hebben een cultuurhistorische waarde en vaak een architectonische kwaliteit. Helaas zijn ze bijna in alle gevallen van bescherming uitgesloten, ook al is de boerderij een rijks- of gemeentelijk monument. Dat betekent dat ze vogelvrij zijn. Door functieverlies en gebrek aan onderhoud raken ze in verval en worden ze uiteindelijk gesloopt.

Âlde Leije, Arjen Roelswei 20 (omstreeks 1930)

Tussen 1929 en 1940 zijn er circa vijftien poterhokken met een plat dak gebouwd waarvan in 2015 nog zes aanwezig zijn. Het platte dak zou thans wellicht de voorkeur krijgen. De vormgeving met de verticaal ingedeelde glazen wanden is enigszins verwant aan de in deze periode in zwang zijnde architectuurstroming het functionalisme.

In het kader van hergebruik zijn de tot poterhok verbouwde wagenschuren in Nes (Dongeradeel) en in Ternaard interessant. De voorgevels zijn daarbij intact gelaten.

Nes (D.), Wierumerwei 3 (bouwjaar onbekend)          Ternaard, Pelmûnewei 7 (1940)

Rudolf Wielinga pleit er in zijn inleiding voor om dit specimen van functionele landelijke bouwkunst niet in de vergetelheid verloren te laten gaan. Hij acht het noodzakelijk één exemplaar, bij voorkeur met plat dak, te herstellen of museaal op te stellen in het Landbouwmuseum.

Dankzij het initiatief van de heer Herrema van de Afron is de cultuurhistorische waarde van de poterhokken (nog net op tijd?) onderkend en onder de aandacht gebracht.

Gepubliceerd: dinsdag 4 oktober 2016