Website boerderijenonderzoek enorme aanwinst voor Fryslân
Boerderijenonderzoeker Paul Borghaerts doet ons telkens weer versteld staan door zijn werklust en zijn beheersing van diverse disciplines die hij aaneen weet te smeden. Zo heeft hij onlangs de website boerderijenonderzoek.nl gestart, waarop hij de eerste resultaten van zijn onderzoek publiceert. De subtitel van zijn website luidt: Documentatie, inmeting, fotografie en dendrochronologisch onderzoek van boerderij constructies. Diverse thema’s passeren de revue. Hij grijpt met zijn onderzoek terug tot voor de Reformatie, vanaf ongeveer 1550, het eind van de kloostertijd.
In een artikel over het kerkbedrijf van voor de Reformatie baseert hij zich vooral op archiefonderzoek. Hij beschrijft hoe omvangrijk de bezittingen van de kloosters waren. Door de praktijk van de zogenaamde ‘obligationes’, waarbij rijke landadel en eigenerfde boeren ten behoeve van hun zielenheil land en geld aan de kerk en kloosterordes schonken. Via duidelijke voorbeelden schetst hij de eeuwenlange ontwikkeling van de Fryske pleats.
Kleasterdyk 42 in Winsum
In zijn laatste op de website geplaatste artikel over zijn onderzoek omtrent de boerderijomschrijft hij de ontwikkeling van deze ‘pleats’ vanaf de kloostertijd tot heden. De huidige schuur dateert hij op basis van dendrochronologisch onderzoek op 1692-1693. Het bijzondere aan deze boerderij is dat de bouwsporen van een eeuwenlange bouwontwikkeling nog zichtbaar zijn en inzichtelijk gemaakt worden.
Deze nieuwbouw, waarbij alle bedrijfsgedeelten onder één dak kwamen, was een efficiëntieslag.
Het betreft hier een van de grotere boerderijen uit die tijd met ongeveer 34 hectare grond, 109,5 pondematen, waarbij de gemiddelde boerderij in de greidhoek 60 pondematen groot was.
De volgende bouwfase van de schuur vond plaats in de 19e eeuw, waarbij de klippen tot 1.60 meter verhoogd werden, waardoor de schuur meer hoogte en ruimteinde hooivakken of gollenkreeg. Het is een belangwekkend artikel, een echte aanrader om te lezen!
Wikipedia-achtige opbouw
Maar er valt meer te lezen op de website van Paul Borghaerts. Hij houdt iedereen op de hoogte van zijn onderzoek en laatste ontwikkelingen. Bovendien bouwt hij de website uit tot een soort wikipedia voor het boerderijenonderzoek, waarbij je op bepaalde begrippen door kunt klikken voor uitleg. Zo kondigt hij aan dat er een stuk over het kantrechten van hout en de verschillende manieren waarop dat over de eeuwen werd gedaan, op de website geplaatst wordt.
Geen onderzoeksfondsen beschikbaar
De Boerderijenstichting Fryslân is zeer ingenomen met dit initiatief, een opsteker voor het boerderijenonderzoek. Jammer dat Paul Borghaerts niet in aanmerking komt voor bepaalde studiebeurzen aan een onderzoeksinstituut of voor een bijdrage door de Provincie. Wat betreft financiële ondersteuning bij zijn onderzoek valt hij buiten alle reguliere kaders. Het doet een beetje denken aan boerderijenonderzoeker Klaas Uilkema, die een kleine honderd jaar geleden dezelfde ervaring had. Het onderzoek gebeurt volledig op zijn eigen kosten.
Publicatie?
Boerderijenstichting Fryslân onderzoekt de mogelijkheid in een toegankelijke publicatiede uitkomsten van zijn onderzoek op illustratieve wijze naar buiten te brengen. We zullen onze donateurs op de hoogte blijven houden van de ontwikkelingen. U kunt intussen via het inloggen op boerderijenonderzoek.nl natuurlijk direct op de hoogte blijven van het laatste nieuws.
Gepubliceerd: woensdag 5 oktober 2016